“ตับ” เป็นอวัยวะภายในที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกาย อยู่ใต้ชายโครงด้านขวา โดยมีซี่โครงเป็นเกราะกำบัง แบ่งเป็น 2 ส่วน เรียกว่า ตับกลีบซ้ายและตับกลีบขวา ทำหน้าที่สำคัญหลายประการ ได้แก่
1. สร้างสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น ไข่ขาว โปรตีน สารที่ช่วยการแข็งตัวของเลือด
2. ทำหน้าที่ในการขจัดพิษต่างๆ ที่เข้าสู่ร่างกาย
3. เกี่ยวข้องในกระบวนการสร้างและสลายของคาร์โบไฮเดรต ไขมัน กรดอะมิโน แร่ธาตุ วิตามิน แอมโมเนีย
4. ทำหน้าที่สะสมอาหารและวิตามินต่างๆ เอาไว้ใช้เมื่อร่างกายต้องการ
หากมีอะไรที่มากระทบการทำงานของตับปกติที่มากเกินไป ก็จะส่งผลให้ตับป่วยได้ เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ทำให้ตับทำงานหนัก การกินยาเกินขนาด ทำให้ต้องใช้ตับในการขจัดพิษ ไขมันที่มีปริมาณสูงเกินไป การติดเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดการอักเสบของตับ ซึ่งโรคเกี่ยวกับตับที่พบบ่อย คือ ตับอักเสบจากไวรัสชนิดต่างๆ เช่น ไวรัสตับอักเสบเอ บี ซี, แอลกอฮอล์ ยา แพ้ภูมิตนเองที่ตับ ภาวะอ้วนลงพุง โรคทางพันธุกรรมบางชนิด เช่น ธาตุเหล็กหรือทองแดงเกิน
ดังนั้น จึงควรดูแลตนเองให้ตับแข็งแรง โดยการกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ไม่มากหรือน้อยเกินไป ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่ดื่มแอลกอฮอล์และไม่ใช้ยาที่ไม่มีข้อบ่งชี้
อาหารบำรุงตับที่ควรกิน คือ อาหารที่ปรุงสุกๆ สะอาดๆ ทุกชนิดสามารถส่งผลดีต่อตับได้หมด ควรเลี่ยงอาหารที่อาจจะเกิดผลเสียต่อตับ เช่น ปลาน้ำจืดดิบ ของหมักของดอง อาหารประเภทถั่วที่อาจจะมีสารอัลฟาท็อกซินผสม
หากเกิดมีอาการอ่อนเพลีย ตัวเหลือง ตาเหลือง ท้องมาน คันตามตัว นั่นแปลว่าตับของคุณกำลังมีปัญหา ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อเข้ารับการรักษาโดยเร็ว
———————————————————-
แหล่งข้อมูล
อ. พญ.ศุภมาส เชิญอักษร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล