หมอชี้ หนามที่ขา “แมลงสาบ” ร้ายกว่าที่คิด แถมเชื้อโรคเต็มตัว ก่อให้เกิดภูมิแพ้

จากกรณีที่มีหญิงชาวพม่าถูกแมลงสาบกัดแล้วมีอาการแพ้รุนแรงจนต้องนำตัวส่งโรงพยาบาล คุณหมอผู้เชี่ยวชาญด้านโรคภูมิแพ้ได้ให้คำตอบไว้อย่างชัดเจนว่า “แมลงสาบส่วนใหญ่ไม่กัดคน” แต่เกิดจากสาเหตุอื่น

“จากข้อมูลของ CDC (Centers for Disease Control and Prevention) หรือศูนย์ควบคุมโรคติดต่อของสหรัฐอเมริกา ได้ระบุชัดเจนว่า “แมลงสาบ” ส่วนใหญ่ไม่กัดคน เพราะเราไม่ใช่อาหารของแมลงสาบ ซึ่งรอยที่พบคาดว่าน่าจะมาจาก “หนาม” บนขาแมลงสาบที่มีความแข็งและแหลมคม เมื่อสัมผัสกับผิวหนังมนุษย์ก็อาจทำให้เป็นรอยแผลและเกิดอาการแพ้ได้” ศ.ดร.พญ.อรพรรณ โพชนุกูล ผอ. ศูนย์ความเป็นเลิศด้านโรคภูมิแพ้ โรคหืด และระบบหายใจ รพ.ธรรมศาสตร์ เผยกับทีมข่าวไลฟ์สไตล์ไทยรัฐออนไลน์

เพราะโดยปกติแล้วอาหารของแมลงสาบคือเศษอาหารต่างๆ ดังนั้นจึงมีโอกาสน้อยมากที่แมลงสาบจะกัดคนได้ รอยที่เกิดบนตัวคนจึงมีความเป็นไปได้สูงที่จะเป็นรอยจาก “หนาม” อันแหลมคมที่อยู่บนขาแมลงสาบ ส่วนอาการที่พบอย่างผื่นแพ้ บวม แดง ปวดตามร่างกาย เวียนหัว และหน้ามืด มาจากการแพ้ที่ผิวหนังและทางเดินหายใจ โดยที่ผู้ป่วยอาจไม่รู้มาก่อนว่าตัวเองเป็นโรคภูมิแพ้ เมื่อสัมผัสกับตัวแมลงสาบโดยตรงก็ทำให้อาการกำเริบขึ้นมาได้

แม้ว่าแมลงสาบส่วนใหญ่จะไม่ได้กัดคน แต่ในตัวของแมลงสาบก็เต็มไปด้วยเชื้อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกต่างๆ อีกทั้งยังเป็นสัตว์ที่มีสารก่อภูมิแพ้มากเป็นอันดับ 2 รองจากไรฝุ่นที่เป็นอันดับ 1 อีกด้วย โดยมาจากน้ำลายและสะเก็ดบนตัวของแมลงสาบที่ทิ้งร่องรอยไว้ทุกที่ที่แมลงสาบเดินผ่าน และจะลอยฟุ้งอยู่ในอากาศเมื่อมีการสัมผัส หรือถูกกระตุ้นจากสารก่อภูมิแพ้เหล่านี้อย่างต่อเนื่อง ก็จะทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ในที่สุด ซึ่งจะมีอาการต่างๆ เหล่านี้

• คัดจมูกเรื้อรัง
• คันจมูก คันตา
• ไอไม่หยุด
• หายใจไม่อิ่ม หรือหายใจเป็นเสียงหวีด
• แน่นหน้าอก
• เป็นผื่น

ส่วนวิธีการป้องกันแมลงสาบในบ้านเรือนนั้นค่อนข้างเป็นเรื่องที่จัดการได้ค่อนข้างยากเพราะเป็นสัตว์ที่ซ่อนตัวเก่ง มักออกมาเฉพาะเวลากลางคืน และมีแทบทุกบ้าน

“วิธีจัดการแมลงสาบที่ทำได้เบื้องต้นคือ กำจัดเศษอาหารต่างๆ ให้หมด ไม่ทิ้งจานชามไว้ในอ่าง เพราะแมลงสาบจะมากินเศษอาหาร รักษาความสะอาดภายในบ้าน ควรเลือกใช้ถังขยะแบบมีฝาปิดให้สนิท ส่วนวิธีกำจัดแมลงสาบให้ได้ผลดีที่สุดคือการใช้เจลกำจัดแมลงสาบ เพราะเมื่อแมลงสาบกินจะไปตายที่รัง จากนั้นตัวอื่นในรังจะมากินซากตัวที่ตาย และตายตามกันยกรัง จึงเป็นวิธีแก้เบื้องต้นที่ได้ผลและยั่งยืนที่สุด รองลงมาคือการใช้บ้านแมลงสาบ หรือจะจ้างบริษัทกำจัดแมลงมาจัดการก็ได้” ศ.ดร.พญ.อรพรรณ โพชนุกูล กล่าว

วิธีกำจัดแมลงสาบในบ้านให้ได้ผลอย่างยั่งยืน

• ทำความสะอาดบ้าน หรือที่อยู่อาศัยเป็นประจำ
• รักษาความสะอาดในบริเวณต่างๆ เช่น พื้น อ่างล้างจาน เตาปรุงอาหาร โต๊ะ และตู้ต่างๆ เน้นบริเวณห้องครัว และห้องรับประทานอาหารเป็นพิเศษ เพราะมักจะเป็นแหล่งซ่อนตัวของแมลงสาบ
• เก็บอาหารในภาชนะที่มิดชิด ควรบรรจุอาหารไว้ในขวดโหล หรือในกล่องให้เรียบร้อย ไม่วางภาชนะที่มีอาหารทิ้งไว้โดยไม่มีฝาปิด หรือที่ครอบ
• ทิ้งเศษอาหารทันทีหลังกินอาหารเสร็จ และปิดฝาถังขยะเอาไว้เสมอ การกำจัดแหล่งอาหารของแมลงสาบ
• ซ่อมบำรุง หรือทำความสะอาดบริเวณที่ซ่อนตัวของแมลงสาบ เช่น ซ่อมหรือปิดรอยแตกร้าวตามผนังและพื้น ซ่อมท่อน้ำที่แตกหรือรั่ว เพื่อไม่ให้เกิดแหล่งสะสมความชื้น โดยเฉพาะบริเวณใต้อ่างล้างจาน
• เก็บกวาดสิ่งของที่กองสุมไว้ให้เป็นระเบียบ เช่น กองหนังสือพิมพ์ นิตยสาร เสื้อผ้า หรือจานชามที่ใช้แล้ว เพราะอาจเป็นแหล่งซ่อนตัวของแมลงสาบ
• ใช้กับดักแมลงสาบ เช่น เจลกำจัดแมลงสาบ ที่จะทำให้แมลงสาบตายยกรัง จึงได้ผลมากที่สุดกว่าวิธีอื่นๆ รองลงมาคือบ้านดักแมลงสาบที่มีกาวดักอยู่ภายใน หรือจะจ้างบริษัทกำจัดแมลงมาช่วยจัดการก็ได้